Heb je ooit na een avondje scrollen op je telefoon in bed, gemerkt dat je moeilijk in slaap komt? Je ligt maar te draaien, je gedachten blijven maar ratelen, en voor je het weet, zie je de eerste zonnestralen al door de gordijnen piepen. De kans is groot dat blauw licht de boosdoener is en je nachtrust wordt verstoord. Maar wat is dat precies, en waarom verstoort het je slaap zo?
Wat is blauw licht eigenlijk?
Blauw licht is een vorm van zichtbaar licht met een korte golflengte, die een hogere energie heeft dan andere kleuren licht. Dit type licht komt niet alleen voor in zonlicht, maar ook in kunstmatige bronnen zoals je telefoon, tablet, computer en zelfs sommige ledlampen. En hoewel zonlicht ons overdag helpt om alert en wakker te blijven, kan datzelfde blauwe licht ’s avonds behoorlijk roet in het eten gooien.
Normaal gesproken begint je lichaam ’s avonds, zodra het donker wordt, melatonine aan te maken. Dit hormoon is essentieel om je voor te bereiden op de slaap. Maar als je jezelf blootstelt aan blauw licht vlak voordat je naar bed gaat, denkt je lichaam dat het nog dag is. Je hersenen stoppen met het aanmaken van melatonine, en voilà: je hebt moeite om in slaap te vallen. Dit heeft ook een negatief effect als je diabetes hebt. Noten bevatten ook bouwstoffen voor de aanmaak van melatonine.
Hoe blauw licht je slaap verstoort
Misschien denk je, “Een beetje schermtijd voor het slapengaan kan toch geen kwaad?” Maar onderschat het effect van blauw licht niet. Onderzoeken laten zien dat blootstelling aan blauw licht vlak voor bedtijd kan leiden tot kortere slaapduur, slechtere slaapkwaliteit en zelfs slaapproblemen op de lange termijn. Het kan ervoor zorgen dat je later in slaap valt, vaker wakker wordt gedurende de nacht en moeilijker in diepe slaap komt.
Je kent het wel, dat gevoel dat je ‘s ochtends wakker wordt en denkt: “Ik heb helemaal niet geslapen.” Dit komt doordat je slaapcyclus verstoord wordt door het blauwe licht, wat ervoor zorgt dat je minder REM-slaap krijgt. Dit is juist de fase waarin je lichaam zich herstelt en je geheugen en stemming worden verbeterd.
Praktische tips om blauw licht te vermijden
Oke, nu je weet hoe schadelijk blauw licht kan zijn, wat kun je eraan doen? Het goede nieuws is dat je zelf vrij eenvoudig maatregelen kunt nemen:
- Schermtijd beperken: Probeer minstens een uur voor je naar bed gaat, de schermen uit te zetten. Ik weet het, makkelijker gezegd dan gedaan. Maar het kan echt een verschil maken. Lees in plaats daarvan een boek, luister naar een rustige podcast of mediteer.
- Blauwlichtfilters gebruiken: Veel apparaten hebben nu ingebouwde blauwlichtfilters die je kunt inschakelen in de avonduren. Dit vermindert de hoeveelheid blauw licht die van het scherm afkomt, waardoor je ogen minder belast worden.
- Speciale brillen dragen: Er zijn brillen op de markt die blauw licht blokkeren. Het klinkt misschien een beetje overdreven, maar ze kunnen echt helpen. Vooral als je ’s avonds nog wat werk moet afmaken of gewoon graag een film kijkt voor het slapengaan.
- Verlichting aanpassen: Overweeg om in de avond zacht, warm licht te gebruiken in plaats van fel, wit licht. Denk aan dimbare lampen of zelfs kaarsen, die een rustgevend effect hebben op je lichaam.
De impact van een avondroutine
Een ander aspect dat vaak over het hoofd wordt gezien, is het belang van een goede avondroutine. Door een vast ritueel te creëren, geef je je lichaam het signaal dat het tijd is om te ontspannen. Dat kan iets simpels zijn als een warm bad nemen, wat yoga of stretchoefeningen doen, of gewoon een paar minuten diep ademhalen. Hoe consistenter je bent, hoe beter je lichaam leert wanneer het tijd is om naar bed te gaan.
Daarnaast is het belangrijk om je slaapkamer zo slaapvriendelijk mogelijk te maken. Zorg voor een donkere, koele ruimte en investeer in goede gordijnen die al het licht buiten houden. Je zult versteld staan van het verschil dat dit kan maken voor je nachtrust.
Mijn ervaring met blauw licht
Ik moet eerlijk bekennen, ik was lange tijd verslaafd aan mijn telefoon in bed. Ik scrolde nog even door Instagram, keek een aflevering van mijn favoriete serie, of las het laatste nieuws. En ja, ik merkte dat ik daarna vaak moeilijk in slaap viel en de volgende dag vermoeid was. Op een gegeven moment besloot ik dat het anders moest. Ik begon met het instellen van een avondalarm om me eraan te herinneren dat het tijd was om de schermen uit te zetten. In het begin was het wennen, maar al snel merkte ik dat ik sneller in slaap viel en uitgeruster wakker werd. Geen magische oplossing, maar wel een simpele aanpassing die mijn slaap aanzienlijk verbeterde.
Dus de volgende keer dat je je telefoon erbij pakt in bed, denk even na. Is dat half uur scrollen echt de moeite waard als het je nachtrust kost? Misschien niet. Probeer het een week zonder en kijk hoe je je voelt. Je slaap, en vooral jijzelf, zult er waarschijnlijk blij mee zijn!